Konkurencja nie śpi, a rynek wciąż ewoluuje. Aby dostosować się do istniejących warunków, należy nieustannie inwestować w najnowsze technologie i oprogramowania. Narzędzi do zarządzania i optymalizacji działań jest wiele. Jednym z nich jest system MES, czyli system zarządzania produkcją.
Czym jest system MES?
System MES (ang. Manufacturing Execution System) to zaawansowane oprogramowanie stosowane do zarządzania i nadzorowania procesów w zakładach produkcyjnych. Jest to system informatyczny stworzony głównie w celu zbierania danych bezpośrednio z hali produkcyjnej. Jednak dzięki bieżącemu zbieraniu informacji z hali produkcyjnej, MES nie tylko stanowi swoiste ogniwo pomiędzy planowaniem a realizacją produkcji, ale także wpływa na inne obszary działalności firmy (takie jak intralogistyka, kontrola jakości czy zarządzanie zasobami), dzięki gromadzonej wiedzy. Synchronizacja i zarządzanie wszystkimi elementami zachodzi w czasie rzeczywistym, co pozwala na szybką reakcję na zachodzące zdarzenia.
Główne funkcje systemu MES
Monitorowanie produkcji i prace konserwacyjne
System MES dysponuje wszelkimi aktualnymi informacjami dotyczącymi stanu maszyn i urządzeń, dostępności surowców, postępie zadań oraz ewentualnych przestojach, zakłóceniach czy odchyleniach od normy. Taka transparentność pozwala na sprawne działanie, szybką reakcję na występujące usterki i nieprzewidziane zdarzenia. Jednocześnie system może pomagać w diagnozowaniu i eliminacji ich przyczyn tzw. eliminacja wąskiego gardła.
Optymalizacja wykorzystania zasobów
MES umożliwia efektywne zarządzanie zasobami produkcyjnymi tj. surowcami, wykorzystywanymi maszynami i urządzeniami, a także personelem, któremu zapewnia równomierny podział obowiązków. System automatycznie alokuje zadania, ustala kolejność działań (biorąc pod uwagę priorytety), dostępność, właściwości partii produkcyjnych, obciążenia zasobów. Te działania pozwalają osiągnąć maksymalne wykorzystanie potencjału produkcyjnego.
Kontrola jakości
System MES posiada funkcje weryfikacji jakości umożliwiające bieżącą kontrolę parametrów produkcyjnych (wyrobów gotowych i półproduktów), określenia poziomu standardów przeprowadzanych procesów a w razie wykrycia anomalii informuje o sytuacji lub podejmuje z góry ustalone działania zapobiegawczo-naprawcze.
Śledzenie produkcji
System MES pozwala precyzyjnie śledzić każdą partię produkcyjną, zaczynając od surowców, przez półprodukty, kończąc na gotowym wyrobie. Funkcje te pozwalają dokładnie odtworzyć przebieg całego procesu produkcji, w sytuacji wystąpienia reklamacji, audytów jakości czy kontroli.
Rejestrowanie i analiza wydajności procesów
System MES zbiera informacje dotyczące zachodzących procesów, posiadanych surowców, a także dane o działaniach realizowanych przez pracowników i/lub maszyny. MES systematycznie przeprowadza pomiary produktywności, analizuje bieżące i historyczne dane zawierające ocenę zasobów użytych do realizacji zadań, czas trwania cyklu, zgodność z planem oraz koszty.
Integracja z innymi systemami
MES może być zintegrowany z systemami ERP (Enterprise Resource Planning), SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition), WMS (Warehouse Management System), APS (Advanced planning and scheduling i innymi systemami sterowania produkcją, tworząc spójny ekosystem zarządzania przedsiębiorstwem.
Integracja systemów MES z WMS
Działanie systemu MES skoncentrowane jest głównie na rejestracji, kontroli i optymalizacji procesów produkcyjnych. Natomiast system klasy WMS skupia się na sprawnym zarządzaniu działaniami związanymi z magazynem. W przypadku większości firm produkcyjnych zachodzi konieczność pogodzenia pracy magazynu i hali produkcyjnej, co rzutuje na konieczność sprawnej integracji na poziomie MES-WMS.
Istotą integracji MES-WMS jest bieżący (czyli bez opóźnień) przepływ informacji pomiędzy produkcją a magazynem oraz wykorzystaniem tych informacji do właściwych działań. Na przykład system MES, na podstawie aktualnego zużycia, może przekazać informację do systemu WMS o konieczności uzupełnienia gniazda produkcyjnego, o określą ilość surowca. Innym przykładem wykorzystaniem informacji na linii MES-WMS jest informacja o zakończeniu formowania palety z wyrobem gotowym, co może skutkować w WMS stworzeniem zadania transportu wewnętrznego czy też dopuszczeniem do kompletacji zlecenia, które czeka na ten produkt. I to wszystko w sytuacji, kiedy zlecenie produkcyjne jest ciągle otwarte.
Z technicznego punktu widzenia integracja pomiędzy MES a WMS może być przeprowadzona bezpośrednio lub też za pośrednictwem centralnego systemu, w którego roli najczęściej występuje system ERP.
Dobranie odpowiedniego modelu integracji powinno być rozpatrywane indywidualnie. Prawidłowe połączenie systemów zapewnia płynną wymianę informacji oraz ułatwia podejmowanie decyzji opartych na bieżących danych, gwarantując pełną kontrolę nad całym cyklem produkcyjnym, jednocześnie pozwalając wyeliminować problemy powodujące spadek wydajności.
Podsumowanie
System MES to narzędzie dla nowoczesnych przedsiębiorstw produkcyjnych, zamierzających zwiększyć swoją efektywność, obniżyć koszty i utrzymać najwyższą jakość produktów. Inwestycja w system MES to nie tylko wybór oprogramowania stosowanego w firmie produkcyjnej. Wdrożenie systemu MES to także ważna strategiczna decyzja biznesowa, która znacząco poprawia przejrzystość procesów produkcyjnych, usprawnia przepływ informacji w firmie oraz podnosi jakość rezultatów.