W zarządzaniu logistycznym jednym z kluczowych elementów jest odpowiednie zarządzanie zasobami. Odpowiednio dobrana metoda doboru zasobów pozwala na zoptymalizowanie sekwencji pobierania towarów, minimalizując czas i nakłady pracy potrzebne do kompletacji. Skuteczne wykorzystanie metody przekłada się również na lepsze gospodarowanie zasobami magazynowymi. W tym artykule omówimy 5 metod doboru zasobów dla wydań w systemie NuboWMS: FIFO, FEFO, FPFO, LIFO oraz według marszruty. Przyjrzymy się każdej z tych metod, opiszemy ich zasady działania oraz przedstawimy przykłady zastosowania.
Czym jest metoda doboru zasobów?
Metoda doboru zasobów w systemie WMS to algorytm, który ustala, w jakiej kolejności zasoby są wydawane z magazynu. Po przekazaniu dokumentu wydania do realizacji system dokonuje rezerwacji zasobów, zgodnie z wybraną metodą. Warto w tym miejscu dodać, że wybrana metoda doboru zasobów w NuboWMS działa globalnie dla całego systemu, tak więc decyzja dotycząca jej wyboru powinna być podyktowana wcześniejszą analizą magazynowanych zasobów. Wiedząc, czym jest metoda doboru zasobów, przejdźmy do omówienia jej 5 przykładów w systemie NuboWMS.
FIFO (First-In, First-Out)
Metoda FIFO jest podstawową i najpopularniejszą metodą stosowaną w systemach WMS. Polega na tym, że pierwsze wprowadzone do systemu zasoby są jako pierwsze z niego wydawane. Podstawową ideą zastosowania tej metody jest zapewnienie odpowiedniej rotacji towarów, których starzenie się nie jest krytyczną kwestią. W systemie NuboWMS metoda FIFO działa w oparciu o datę przyjęcia. Kluczowymi korzyściami stosowania tej metody są:
- zapewnia odpowiednią rotację zapasów,
- minimalizuje ryzyko przetrzymywania towarów w magazynie.
FEFO (First-Expired, First-Out)
Metoda FEFO jest stosowana do zarządzania zasobami, które mają określony termin ważności lub datę wygaśnięcia, takich jak produkty spożywcze, leki czy materiały chemiczne. Polega na wydawaniu jako pierwszych tych zasobów, które są najbliżej terminu przydatności. Głównym celem FEFO jest minimalizacja marnotrawstwa towarów poprzez zapewnienie, że te o najkrótszym okresie ważności są wydawane i zużywane jako pierwsze. Jest to szczególnie ważne w takich branżach jak: spożywcza, farmaceutyczna czy kosmetyczna, gdzie istnieje ryzyko utraty jakości lub bezpieczeństwa produktów po przekroczeniu daty ważności. W systemie NuboWMS metoda FEFO działa na podstawie informacji o dacie ważności, wprowadzonej podczas procesu przyjęcia towaru do systemu. Przy kompletowaniu zamówienia system automatycznie wskazuje do wydania te zasoby, które są najbliżej terminu przydatności.
Metoda FEFO zapewnia kilka korzyści.
- minimalizuje ryzyko marnotrawstwa zasobów.
- pomaga utrzymać wysoką jakość i bezpieczeństwo produktów.
- pomaga w spełnianiu wymagań regulacyjnych, zwłaszcza w branżach, które podlegają rygorystycznym przepisom dotyczącym daty ważności.
LIFO (Last-In, First-Out)
Metoda LIFO jest przeciwieństwem FIFO. Polega na tym, że ostatnie wprowadzone do systemu zasoby, są wydawane jako pierwsze. Jest to szczególnie użyteczne w przypadku towarów, które nie mają ograniczonego terminu ważności, a kolejność ich wydawania nie ma wpływu na ich jakość czy trwałość. Warto w tym miejscu nadmienić, że jest to rzadko stosowana metoda. Najczęściej stosuje się ją w przypadku dużych, ciężkich towarów, które są specyficznie składowane, np. materiały budowlane. W systemie NuboWMS metoda LIFO działa na podstawie informacji o dacie przyjęcia dostawy. W procesie wydań oprogramowanie wybiera zasoby, które znalazły się w magazynie jako ostatnie.
Korzyści płynące z zastosowania LIFO:
- łatwy dostęp do towarów.
FPFO (First-Product, First-Out)
Metoda FPFO na pewno przyda się firmom, które w procesach będą bazować na dacie produkcji. Polega ona na tym, że jako pierwsze z magazynu zostają wydane towary z najwcześniejszą datą produkcji. Metoda ta będzie szczególnie użyteczna w przypadku towarów, które nie mają określonego terminu ważności, jednak modą się starzeć w inny sposób np. poprzez design.
Metoda FPFO ma kilka korzyści:
- ułatwia zarządzanie produktami z datą produkcji.
- minimalizuje ryzyko przetrzymywania towarów w magazynie.
Wg marszruty
Powyższa metoda nie bierze pod uwagę cech danego produktu, a jego lokalizację w magazynie. W myśl tej metody system jako pierwsze będzie rezerwował zasoby, które znajdują się w lokalizacjach z najmniejszym numerem w utworzonej marszrucie. Takie rozwiązanie dedykowane jest firmom, które nie mają potrzeby ewidencjonowania daty ważności i produkcji produktów oraz nie chcą kierować się datą przyjęcia towarów w procesie wydania. Często będą to firmy dystrybuujące towary szybko rotujące lub takie, które nie mają ograniczonego terminu przydatności.
Jest to o tyle wygodne rozwiązanie, że system zawsze będzie kierował magazynierów do towarów znajdujących się w najbliższych lokalizacjach. Pozwoli to uniknąć sytuacji, w której magazynier kierując się do lokalizacji, w której ulokowany jest towar z najwcześniejszą datą przyjęcia, minie po drodze ten sam produkt. W rezultacie czas potrzebny do pobrania towaru niepotrzebnie się wydłuża. Metoda według marszruty pozwoli uniknąć takiej sytuacji.
Którą metodę wybrać?
Decyzja dotycząca wyboru najlepszej metody doboru zasobów powinna być oparta na kilku czynnikach i uwzględniać specyfikę działalności oraz charakterystykę zasobów. Oto czynności, które pomogą dokonać odpowiedniego wyboru:
Analiza rodzaju zasobów
Rozważ jakie rodzaje zasobów są przechowywane w magazynie. Warto w tym miejscu odpowiedzieć na kilka pytań odnośnie do towarów:
- Czy większość produktów posiada daty ważności, które należy monitorować?
- Czy towary posiadają datę produkcji?
- Czy są to towary szybko rotujące?
- Czy produkty nie wymagają ewidencjonowania żadnych cech?
Jeżeli zasoby wymagają ewidencjonowania daty ważności, to warto zastanowić się nad FEFO lub FIFO. W przypadku towarów z szybkim przepływem metoda FIFO sprawdzi się najlepiej. Natomiast jeżeli produkty nie posiadają istotnych cech a zależy nam na tym, by system zawsze kierował nas do najbliższej lokalizacji z danym zasobem to metoda wg marszruty będzie najlepszym wyborem.
Weryfikacja wydajności operacyjnej
Warto przeanalizować jak różne metody doboru zasobów wpływają na wydajność operacyjną magazynu. Pod uwagę można wziąć takie aspekty jak:
- czas kompletacji zamówień,
- minimalizację marnotrawstwa,
- szybkość przepływu zasobów a także zgodność z planem dostaw.
Ocena przepisów branżowych
W niektórych branżach istnieją przepisy i wymogi dotyczące zarządzania datami ważności. Przykładem może być sektor farmaceutyczny lub spożywczy. Konieczne jest zrozumienie i uwzględnienie tych regulacji przy wyborze odpowiedniej metody doboru zasobów. Warto upewnić się czy wybrana metoda spełnia wymogi zgodności.
Ostateczny wybór metody doboru zasobów powinien być dostosowany do indywidualnych potrzeb i celów przedsiębiorstwa. Przed pełną implementacją wybranej metody warto przeprowadzić testy i symulacje, aby ocenić jej działanie w rzeczywistych warunkach. Można rozważyć wdrożenie metody na niewielką skalę, a następnie monitorować jej skuteczność i dostosować w razie potrzeby.